Blog van Talentig
- door Cécile de Bruin
“Wil je dat ik mijn schoolcarrière beschrijf? Heb je even?” Ralf is 16 en zit inmiddels op zijn vierde school.
-15 januari 2025
Op de basisschool is hij in groep 6 overgestapt naar een voltijds hoogbegaafdheidsschool. En op het voortgezet onderwijs is hij overgestapt van een gymnasium naar een havo-afdeling op een brede scholengemeenschap. Daar is hij nu een half jaar en de afdelingsleider heeft mijn hulp ingeroepen, omdat er zorgen zijn over Ralfs aanwezigheid op school. Er is een aantal weken achter elkaar schoolverzuim geweest, naast veel losse ziekmeldingen. Gesprekken met de schoolarts zijn gevoerd en er nadert een punt dat ook de leerplichtambtenaar moet worden ingeschakeld.
Wanneer ik Ralfs verhaal beluister, gebruik ik her en der een metafoor om te checken of ik hem goed versta.
“Het is een spagaat tussen wat er van je wordt verwacht, en wat je zelf zou willen”.
“Je sleept je naar school, maar je hoofd zit vol watten, dus komt er niks echt goed binnen.”
“Dan moet je weer door het hoepeltje van schoolverwachtingen springen”
Ralf heeft een rijk vocabulaire en gebruikt aanvullende eigen metaforen om nóg beter uit te drukken waar hij in vastloopt. Als reactie op de spagaat zegt hij: “ja precies, en eigenlijk nog meer alsof ik gevierendeeld word, zoals mensen in de Middeleeuwen gemarteld werden door vier paarden.” De watten in het hoofd zijn voor hem ook een treffend beeld om op door te gaan: “En dan te weten dat mijn kinderhoofd echt een spons was. Ik viel in slaap met een kinderencyclopedie naast mijn hoofdkussen”.
Het meest intens komt bij mij binnen hoe hij de metafoor van het hoepelspringen aanvult: “Ja, en dan willen ze dat ik elke dag in het circus ben om dat hoepelspringen te oefenen. Maar daar raak ik compleet overprikkeld van. Laat mij rustig thuis leren om te hoepelen. Ik wil mijn diploma halen, en hoezo is het daarvoor nodig dat ik daadwerkelijk fysiek op school moet zijn?”
Het communiceren in metaforen is een vaardigheid afkomstig uit de methode van ‘deep listening’. Deze methode is in zwang bij huisartsen, die in korte consulten willen aansluiten bij de vraag achter een vraag van een patiënt. Beeldspraak werkt overigens ook wel eens helemaal niet in een gesprek, en dan is het zoeken naar andere manieren om aan te sluiten bij de belevingswereld van jongeren.
Inmiddels zijn we een paar weken verder en hebben we in een multidisciplinair overleg, inclusief Ralfs ouders en de zorgcoördinator van school, een plan op maat kunnen bedenken. Ralf leverde daarvoor de basisideeën. Hij krijgt permissie om een aantal dagdelen in de week niet naar school te reizen en in die tijd thuis te versnellen. Hij werkt aan de lesstof van havo 4 én 5 van zijn twee favoriete vakken, zodat hij volgend jaar deze twee vakken kan afronden. Ook krijgt hij gerichte hulp bij de vakken, waar hiaten zijn ontstaan. We evalueren regelmatig met elkaar. Hoe tof is het dat school zoveel inspanningen doet om maatwerk te leveren voor deze jongere.
Ralf maakt vorderingen op school, en nog belangrijker: hij geeft aan dat zijn welzijn is gegroeid. En dat doet hij natuurlijk in prachtige beeldspraak: “Het is alsof ik niet meer als een vis op het droge lig, maar dat ik vrij kan zwemmen, zonder bang te zijn dat ik in een net beland en weer op de kant word gezet.”
-- alle gebruikte namen in deze blogs zijn fictief --
INTERESSANTE LINKS
(C) Tijmen Pers 2021