Eindsprint of gelopen race?

Veel van “mijn” leerlingen zijn gewend om pas de laatste weken van het jaar in beweging te komen. Eerder beginnen was namelijk nooit nodig. Zodra ze inspanning leveren, stijgen de cijfers. Dit leidt tot gemiddelden van precies een 5,5, waardoor ze met de hakken over de sloot overgaan. Vroeg of laat op de middelbare school redden ze het echter niet meer met een laat ingezette eindsprint. Een stressvolle tijd, niet in het minst voor de ouders. En dan word ik ingevlogen. Twee voorbeelden:

Een vader van een meisje uit 3 gymnasium vraagt: “Rosanne heeft met jou nu een heel plan gemaakt hoe ze haar elf tekortpunten terugbrengt naar drie, maar dat is toch totaal niet realistisch? Kun je haar hiermee confronteren alsjeblieft?”

En een moeder van een jongen uit 2 vwo mailt mij half april: “Kun je ervoor zorgen dat Nolan de maanden tot de zomervakantie niet alleen maar hangend op de bank doorbrengt? Hij zal zo goed als zeker doubleren en heeft nul motivatie voor school. Ik zou willen dat hij nog leert om beter te plannen, ook al gaat hij straks niet over.”

Samen met de leerling verken ik verschillende scenario’s voor de laatste weken van het schooljaar. De schooltas in de wilgen hangen of doorpakken en een eindsprint trekken? Welk plan heeft kans op succes? Welke offers is de leerling bereid te maken? Welke hulpbronnen zijn er?

Welk plan en welke aanpak we ook kiezen, we gaan hoe dan ook de confrontatie met persoonlijke hindernissen en valkuilen. En dat is meer dan het oppoetsen van onvoldoendes. Ook het stellen van een vraag aan een docent kan een onderdeel van het plan zijn. Om hiermee jezelf te trainen om hulp te durven vragen, zelfs als je de docent “maar een eikel” vindt. De Vlaamse hoogbegaafdheids-professor Kieboom noemt deze valkuilen of hindernissen zogenaamde embodio’s. Embodio’s staan talentontwikkeling in de weg. En wanneer je ze bij jezelf leert te herkennen zijn ze om te buigen en te trainen, waardoor groei wél mogelijks is en successen kunnen worden behaald. In haar meest recente boek bespreekt ze elf embodio’s, waaronder: Jezelf als norm stellen, geen fouten durven maken, in de comfortzone blijven, heftige emoties, weerstand, en een lege toolbox (plannen en time-management!). Ze zijn niet specifiek voor (hoog-) begaafden, maar bij hen blijven ze langer onder de radar. (Zie: Meer dan intelligent, Tessa Kieboom, 2017 )

Het onder ogen zien van je eigen embodio’s en deze ombuigen en trainen is een proces dat meer tijd vraagt dan alleen de laatste weken van het schooljaar. Daarom zie ik veel leerlingen ook nog ná de zomervakantie, of ze nu overgaan of doubleren.

Wat betreft Nolan? Die zal geen maanden op de bank hangen, waar zijn moeder bang voor is. Om de eenvoudige reden dat de zomervakantie veel dichterbij is dan moeder inschat. Een meivakantie, een projectweek en vier schoolweken verder, en dan is de laatste toetsweek van het jaar er al… Nolans moeder schiet in de lach als ik haar dit voorreken: “Oeps, mijn eigen planningsvaardigheden time-management zijn ook de beste niet…”

Voor mij is de eindsprint naar de zomer al met al een marathon. Leerlingen coachen én -en passant- ook hun ouders ;-). Gelukkig maar dat ik eigen embodio’s heb leren aanpakken sinds een paar jaar. Ik, die dacht dat sporten iets was voor andere mensen, loop nu hardloopwedstrijden. Dat doorzettingsvermogen komt me nu van pas. En wat me óók op de been houdt: het vooruitzicht op een zalige zomervakantie straks, waarbij ík gelukkig niet meer kan doubleren.

Thu, 10 May