Iedere school een Manon; over verborgen talent op school

Er is in het onderwijs een beroepsgroep die het liefst achter de coulissen blijft. En dat zijn de conciërges. Zij zijn alleen al onmisbaar vanwege hun  hand- en spandiensten. Maar hun bovengemiddelde  praktische intelligentie (een term van Robert Sternberg) is smeerolie voor een school die wil doen aan ‘persoonsvorming’.

Onlangs was ik bij een bijeenkomst over persoonsvorming in het onderwijs. Ik pitchte er de stelling dat persoonlijke vorming van leerlingen meer is dan een apart vak of een vakoverstijgend project. Het is een verantwoordelijkheid  voor de school als community. Het verborgen curriculum (dat is: wat er tussen de bedrijven door gebeurt naast het officiële curriculum of lesprogramma, bijvoorbeeld hoe je kinderen aanspreekt)  draagt meer  bij aan persoonsvorming dan lesmateriaal of speciale programma’s. Hoe waardevol deze  laatste ook kunnen zijn.

Dat bleek maar weer eens toen ik een workshop over motivatie mocht verzorgen voor leerkrachten van een grote basisscholengroep in Zuid-Holland. Het is even zoeken naar de juiste locatie en de juiste bel, maar dan doet Manon voor mij de deur open. Ze helpt me ongevraagd met het uitladen van mijn auto. Daarna leidt ze me naar het lokaal van groep 5 dat voor die dag het mijne is. Met Westlandse tongval verzekert ze me dat ik de tafeltjes aan het eind van de dag langs de muren mag laten staan: “Dat is toch geen doen om alles precies zo terug te zetten. Laat het nou maar gewoon staan, dat mag echt. En anders ben ik de Sjaak.” Lachend gaat ze koffie zetten.

Nadat ik mijn lokaal heb ingericht komt ze nog even een babbeltje maken. “Ik ga zelf ook altijd naar een workshop. Vandaag heb ik er eentje gekozen over kindgesprekken. Want wie vangt die koters op als ze even stoom af moeten blazen buiten de klas? Dan zetten ze zo’n joch bij mij. En dat wil ik zo goed mogelijk doen. Ik stel meestal maar gewoon wat vragen, terwijl hij me helpt met een klusje in keuken ofzo. ”

Aan het eind van de studiedag -tijdens het opruimen- informeer ik of ze wijzer is geworden van de workshop. “Het ging jammer genoeg vooral over leergesprekken, en niet over kinderen die door het lint zijn gegaan of die verloren rondlopen op het schoolplein. Misschien was ik bij jouw workshop beter af geweest?” Geïnteresseerd kijkt ze wat er nog op het digibord staat over motivatie. Haar blik valt op een artikel dat ik vergat uit te delen aan de deelnemers met de titel ‘Ongewenst gedrag is ook gedrag’.

Ik geef haar het artikel mee. Tegen zo’n leergierigheid kan ik niet op. Het liefst had ze nu nog een privé workshop gevolgd. Echt nieuwe dingen zou ze trouwens niet hebben geleerd van mij. Hooguit de bevestiging dat ze intuïtief al het goede doet: een hart van goud, een luisterend oor en een drive om zichzelf te verbeteren…. Wat een verborgen talent.

Ik wens elke school een Manon toe. En sleep ze dan minstens één keer per jaar – in de onderwijsweek of niet-  achter de coulissen vandaan naar het podium en geef ze een staande ovatie!

Tue, 03 October