50.000 gedachten per dag

“Had ik maar controle over mijn gedachten!” Zo verzuchtte Isa tijdens het kennismakingsgesprek dat ik met haar heb. Isa zit in 5VWO en is moe. Haar schoolcijfers zijn eigenlijk allemaal wel oké, maar ze voelt zich uit balans. Vaak slecht slapen, altijd moe thuis komen van school. Weerzin hebben om met leerwerk thuis aan de gang te gaan, een sterke neiging tot uitstellen. En ook geen zin hebben in de door haar ouders voorgestelde oplossing om op vaste dagen naar een huiswerkklas te gaan.

We zullen elkaar tot de komende toetsweek wekelijks zien. Ze heeft twee doelen: dat zij meer rust en balans ervaart op school. En dat zij thuis eerder start met schoolwerk.

Ambitieuze doelen? We gaan het merken. Juist dat zij zichzelf deze doelen stelt, laat zien dat zij sterk gemotiveerd is. Mensen met uitstelgedrag zijn niet lui (hoewel ze dat wel van zichzelf vinden), maar hebben juist een grote motivatie. Want ze hebben zich immers een doel gesteld. Alleen lukt het nog niet daar aan te werken. En Isa geeft tijdens ons kennismakingsgesprek aan dat dit vooral te wijten is aan haar spaghettihoofd vol gedachten.

Morgen start ons traject. Een universele gouden sleutel voor het aanpakken van uitstelgedrag is er niet. Maar wat ís er bij haar een wens om in beweging te komen. En daar begint haar leerpad. Ik moet meteen denken aan een jongen uit 4 gymnasium die mij deze week toevertrouwde: “Ik geloof dat ik nu weet waarom het tot nu toe dit jaar veel beter met mijn huiswerk gaat dan vorig jaar. Toen was ik telkens aan het wachten totdat ik zin kreeg om het te doen. En dit jaar spreek ik mezelf consequent toe: Het gaat toch niet leuk worden, dus doe ik het maar meteen!” Voor hem is dit zelf ontworpen mantra enorm helpend.

Ik ben nu al nieuwsgierig welk mantra Isa zal ontwerpen om eerder in actie te komen. Ik zal haar in elk geval laten kennismaken met ACT, Acceptatie en Commitment Therapie. ACT is een vorm van gedragstherapie die mensen helpt om uit hun hoofd te komen. Veel mensen worstelen met emoties of gedachten die ze liever niet willen hebben. Niemand wil verdriet, somberheid, zelfkritiek, negatieve gedachten, angst of onzekerheid in zijn leven, maar het is er wel. ACT helpt deze gevoelens te verminderen. Bijvoorbeeld door jouw eigen gedachten niet altijd serieus te nemen en niet te wachten met leven totdat je de innerlijke strijd met jezelf hebt gewonnen. Gedachtenkronkels en mentale of emotionele worstelingen zijn inherent aan het leven en hoeven niet worden uitgevochten voordat we in actie komen. Uit het boek Eerste Hulp bij Uitstelgedrag trof mij de zin: “We hebben naar schatting 50.000 gedachten per dag, dus het scheelt veel energie wanneer we ze niet allemaal serieus hoeven te nemen en erop in hoeven te gaan.” Dit zinnetje is persoonlijk één van mijn eigen gouden sleuteltjes geworden. Daarom post ik nu dit blog en blijf niet langer wikken en wegen of alle zinnen en woorden in deze blog goed genoeg zijn geformuleerd. Welk inzicht zal voor Isa doorslaggevend zijn richting gewenst gedrag? We gaan het samen ontdekken.

Wed, 25 September